Perde Hızı ve Diyafram ilişkisi
Fotoğrafçılıkta Perde Hızı ve Diyafram kombinasyonu Pozlamayı belirler (pozlamanın belirlenmesinde bir başka önemli faktör ISO hassasiyetidir, biz burada ISO’nun sabit olduğunu varsayacağız).
Perde hızında herhangi bir değişiklik yapmadan daha yüksek f-numaraları, bir başka deyişle kısık diyafram seçmek görüntü algılayıcısına (sensörüne) düşen görüntüyü koyulaştırır, çünkü objektif içinden geçen ışık azalacaktır.
Perde hızını diyafram artışına orantılı olarak yavaşlatırsanız yine aynı pozlamayı elde edersiniz.
Öte yandan, daha düşük bir f-sayısı, yani daha açık bir diyafram ile buna orantılı daha hızlı bir perde hızı seçerek de aynı pozlama değerini elde edersiniz.
Diyaframın ve Perde hızının aynı pozlamayı sağlayacak birçok kombinasyonu vardır.
Örneğin, sahnenizin ışık koşullarında en iyi pozlama değeri (ISO sabit unutmayın) için Diyafram f/8 ve Perde hızı 1/250 saniye olduğunu varsayalım. Perde hızını 1/125 saniyeye düşürürken, Diyafram değerini (f-sayısını) f/11 olarak arttırırsanız (kısarsanız) aynı pozlama değerini elde edersiniz. Aynı durum f/4 ve 1/60 saniyede ile f/5.6 ve 1/30 saniye için de geçerlidir.
Aynı pozlamayı, diyafram değeri f/4 ve perde hızı 1/125 saniye iken üreten diyafram ve perde hızının kombinasyonları aşağıdaki gibidir;
Perde hızını daima diyafram değerindeki değişiklikle eşleşecek şekilde ayarlarsanız, herhangi bir diyafram veya deklanşör hızında doğru pozlamayı gerçekleştirsiniz. Yani;
Diyafram değerindeki değişim Alan derinliğini değiştirirken, Perde hızının değişimi hareketli nesnelerin görünümünü değiştirir.
Amacınız hareket efektini yakalamak ise Diyafram değerini, Alan derinliği veya Perde hızı için de ayarlayabilirsiniz. Örneğin; sahnenizin pozlama değeri normal koşullarda f/8 diyafram ve 1/125sn perde hızını veriyorsa, hareketi yakalamanız için size en az 1/500sn perde hızı gerekliyse, bu durumda perde hızını 1/500sn ve diyaframı f/4 ayarlarsanız dilediğiniz hareketi yakalayabilirsiniz. Bu durumda alan derinliğiniz bir önceki duruma göre daha sığ hale gelmiş olur, çünkü diyaframınız f/8’den f/4’e inmiş oldu, yani diyaframınız 2 durak açılmış oldu.
Daha büyük f-değeri (kısık diyafram), daha yavaş perde hızı
Yukarıdaki fotoğrafları 18-55mm f/3.5-5.6 kit lens ile çekilmiştir
Sol taraftaki fotoğrafta anı durdurmak, suyun akışını dondurmak istiyordum. O nedenle bana en azından 1/250 saniye perde hızı gerekliydi. 18mm odak uzaklığı kullanmak istedim. Bu odak uzaklığında objektifim diyaframı en fazla f/3.5 değerine kadar açmama izin veriyordu. ISO değerim 100’dü. Ortam sık ağaçlar nedeniyle oldukça karanlık sayılırdı. Makinemi “A” Diyafram öncelikli moda aldığımda ve diyaframı f/4 olarak ayarladığımda makinemin pozlama ölçümü Perde hızını 1/15sn verdi. Benim istediğim perde hızı ile makinemin verdiği perde hızı arasında 4 duraklık bir fark vardı (1/15sn – 1/250sn). İstediğim perde hızına, yani 1/250 saniyeye çıkmak için mecburen ISO değerini 4 durak artırdım ve 1600 olarak ayarladım. Böylece soldaki fotoğrafı; Diyafram: f/3.5 – Perde Hızı: 1/250sn – ISO:1600 pozlama değerleriyle çektim.
Sağ taraftaki fotoğrafta ise suyu bir örtü gibi bulanıklaştırmak istedim. Bunun için Perde hızı olarak 2 saniye belirledim. Kullandığım objektifi en fazla f/22 değerine kadar kısabiliyordum. ISO ayarımı 100 olarak değiştirdim. Makinem bana 2 saniye perde hızını vermişti. Sağdaki Fotoğrafı; Diyafram: f/22 – Perde Hızı: 2sn – ISO:100 pozlama değerleriyle çektim.
Işığınız bol olsun.
